Klompen & leerstempelen

Klompen leken me al een tijdje leuk om te hebben en bovendien erg praktisch. Als je weer eens op een compleet verregend Castlefest loopt, waar je mooie leren LARP-schoentjes volledig onderregenen en één grote modderklomp worden, dan ben je superblij met die houten dingen.

Maar ja, waar haal je ze vandaan? De meeste souvenirwinkels en de Boerenbont hebben ze, maar dat zijn dan van die toeristisch versierde, of knalgeel gelakte. Niet bepaald iets dat als Middeleeuws door kan gaan.

Via via kreeg ik de tip om het eens in St. Oedenrode te proberen. En jawel, daar hadden ze handgemaakte, ongelakte klompen… en niet te weinig ook!

Ik wilde graag tripklompen hebben. Die hebben een wat lager uitgesneden wreef en een leren bandje, om het ding toch goed om je voet te houden. Dat loopt veel fijner, omdat er geen stuk hout tegen de bovenkant van je voet schuurt. Bovendien werden die dingen in de Middeleeuwen door vrouwen gedragen, had ik gehoord.

De leertjes kreeg ik er los bij. Die kon ik dan zelf op de juiste lengte tegen de klomp aan spijkeren.

Helaas kon ik ze niet voor het Gebroeders van Limburg festival gebruiken. Want daar wordt de periode 1350-1450 uitgebeeld en klompen werden pas vanaf 1500 ofzo gedragen. Daarvoor droeg men zogenaamde trippen: een soort houten blokken, die met leertjes onder de schoenen werden bevestigd, zodat je een stukje hoger stond en je schoenen de modder op straat niet raakten.

Dacht ik.

Eenmaal op het festival aangekomen, zag ik kuddes mensen op klompen lopen. En ook mannen die op tripklompen liepen. Bij navraag vertelde iemand me, dat er 5 jaar geleden een opgraving was geweest en dat daaruit bleek dat men in de GvL-periode wél al klompen kende. Zucht, dat is het nadeel van historisch correct proberen te zijn: alle bronnen die je raadpleegt, spreken elkaar tegen :-S
Nou ja, dan bewaar ik ze wel voor volgend jaar.

Ik vond alleen dat standaardleertje errug saai. Opleuken met m’n leerbrander, dacht ik oorspronkelijk. Maar op het GvL-festival vernam ik dat ze in die tijd nog niet aan leerbranden deden. En als ik de klompen alsnog op het festival wil gaan gebruiken, moet ik dat dus niet toepassen.

Leerstempelen bleek men wel al te doen. Hee, da’s ook leuk… en het zag er helemaal niet zo moeilijk uit!
Ik sprak mezelf streng toe: vooruit, ik mocht mijn klompleertjes wel gaan versieren met stempelafdrukken, maar dit zou géén nieuwe hobby worden. Ik heb al genoeg hobbies.

Op internet zocht ik naar een leuke leerstempel. Ik kwam een webshop met mooi assortiment tegen, maar tijdens het bestellen kreeg ik de melding dat de minimale bestelwaarde €25,- was. Hè verdorie, ik wilde alleen maar één stempeltje van €8,50 kopen. Want het zou immers geen nieuwe hobby worden.
Weet je, dan maar niet stempelen, besloot ik. Het is ook onzin om alleen voor een eenmalig klusje een stempel te gaan kopen.

.

Twee dagen later bracht de postbode me de 4 bestelde leerstempels.

De instructies die ik op internet vond, meldden dat het een kwestie was van het leer natmaken met een spons, de stempel er op plaatsen en met een houten of ‘ruwhuiden’ hamer (wat dat ook mag zijn), op de achterkant van de stempel meppen. Ik heb alleen een rubberen en metalen hamer, maar daar ging het ook wel mee, leek me. Ik overwoog even om er een nieuwe hamer voor te gaan kopen, maar dat mocht niet, het is immers nog steeds écht geen nieuwe hobby.

Met wat oefenlapjes probeerde ik het eerst uit. Leerstempelen bleek inderdaad niet een heel ingewikkelde techniek. Zeker als je kant-en-klaar gevormde figuurstempels gebruikt (als je helemaal zelf patroontjes en figuren in het leer gaat stempelen door basisvormen te combineren, is dat natuurlijk een kunstvorm op zich).

Ik constateerde al snel dat je in ieder geval de volgende kneepjes onder de knie moet krijgen:

– Het  exact op elkaar aan laten sluiten van de stempels, als je een doorlopend patroontje maakt
– Precies recht op de stempel slaan, anders drukt de ene kant verder in het leer dan de andere kant
– Hard genoeg op de stempel slaan, anders wordt de indruk niet diep genoeg
– Iedere keer precies even hard slaan, anders is je ene figuurtje dieper dan de andere
– De stempel goed vast houden, want als hij verschuift tijdens het slaan, heb je een prutfiguur
– Nooit tweemaal op dezelfde plek stempelen omdat de eerste keer niet goed / diep genoeg was. Het wordt er alleen maar lelijker op.

Heel logisch, maar nog best lastig in praktijk. Toch vind ik het aardig gelukt voor een eerste keer:

Oh, en voor de laatste keer natuurlijk. Want nogmaals, die wordt géén nieuwe hobby. Echt niet.

(echt niet)

(of misschien later, als ik wat meer tijd heb)

 

Nu nog historisch correcte sokken vinden. Niet maken. Want ik had Annet al min of meer beloofd dat naaldbinden óók geen nieuwe hobby van me gaat worden en dat die exclusief voor haar blijft…

14 comments

  1. Yvonne says:

    Dat zijn een boel klompen!!
    Dat er nog zoveel mensen in Nederland zijn die op klompen lopen…

  2. Annet says:

    Je mag rustig ook gaan naalbinden hoor, dat vind ik helemaal niet erg. Want ik heb breien weer opgepakt en jij hebt nu leerstempelen en zo kunnen we nog wel even door kwartetten ;-)

    En wie weet zit ik over een tijdje weer te springen voor een projectje. Als ik mijn kniekousen op pennen 3 (OMG wat een werk!) af heb en mijn naalgebonden sokken klaar heb…wie weet?

  3. Maurits says:

    Ziet er goed uit, ik haalde mijn blanke klompen altijd in Scherpenzeel, al jarenlang, van toen ik nog op scouting zat, toen liep ik elke week op klompen, sindsdien niet zoveel meer (LARPs en kamperen) en gaan ze dus langer mee :)

    Leerstempelen heb ik ook nog nooit gedaan, maar zit wel in de planning om te gaan doen, en een ruwhuidenhamer is een hamer(stok) met ruwe huiden eromheen gewikkeld als kop volgens mij.

  4. Lenny says:

    @Annet: ik heb niet nu leerstempelen! Niet! Géén nieuwe hobby zei ik! ;-)

    @Maurits: deed jij nog iets om je klompen te beschermen, of liet je ze gewoon blank?
    Ik ga ze waarschijnlijk met lijnolie behandelen, dat hadden ze in de middeleeuwen namelijk ook al.

  5. Peter Marcuse says:

    Beste Lenny,

    Mooi gedocumenteerd artikel over leer stempelen.

    Ik vraag je toestemming om dit verhaal met vermelding van credits op mijn site http://www.marcuse.nl te plaatsen. De reden is dat ik al veel over dat onderwerp heb gefotografeerd en gedocumenteerd.

    Eveneens heb ik een Engelstalige blog http://www.walkonwoodenshoes.blogspot.com daarvoor zou dat ook zeer informatief kunnen zijn.

    Ik hoop op je medewerking.
    Met vriendelijke groet.,
    Peter Marcuse

  6. Silvia says:

    hoi,

    Via google kwam ik terecht op uw website. Ik ben nl op zoek naar leerstempels en die van u zijn erg mooi. Kunt u mij vertellen waar u ze besteld heeft?

    met vriendelijke groet,

    Sil

  7. Ingrid says:

    Hi Lenny, met plezier heb ik je ervaringen gelezen over het maken van je totale middeleeuwse outfit. Super! Ik werk sinds kort in het HOME als vrijwilliger en ik wil mijn eigen outfit gaan maken. Maar dan wel zo authentiek mogelijk, net als jij. Ik begin maar eens met de klompen had ik zo bedacht. Sint Oedenrode ligt in de buurt dus klompen zijn zo gescoord. Waar ik me meer zorgen over maak is de sokken. Ik ben erg benieuwd waar jij die hebt kunnen kopen ( of heb je ze toch maar weer zelf gemaakt? :-) groet! Ingrid

  8. sanne says:

    Kan je ook op klompen lopen als je spalken heb om je onder been en knie ?
    Groetjes van onzer middeleeuws meisje

  9. Letty says:

    Hallo Leny …ik ben ook op zoek naar leerstempels… Maar zag dat het bezorgen bij boomsma nogal duur is iets van € 8,95 dan is de lak dus duurder dan de brief? wat heb jij moeten betalen voor bezorging??
    Hoor het graag mvg Letty

  10. Lenny says:

    Dag Letty,

    Ik weet het niet meer, het is 3 jaar geleden dat ik besteld heb. Maar er was een minimaal bestelbedrag van €25,-. Dus één stempeltje kopen is sowieso geen optie.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.