Achteraf gezien had ik natuurlijk diverse dingen anders gedaan rondom mijn nieuwe keuken, en had ik gewild dat mensen mij vooraf bepaalde dingen had verteld zodat ik het niet allemaal zelf had moeten uitzoeken. Voor wie na mij komt: hierbij wat inzichten die ik heb opgedaan en andere tips!
Het uitzoeken van een nieuwe keuken
Als je naar zo’n keukenshowroom gaat, bedenk dan dat heel veel keukenelementen variabel zijn. Zoek niet naar een opstelling met details die je mooi vindt, maar bepaal vooral welke vorm frontjes je wil hebben. En kijk in wat voor maten de kastjes leverbaar zijn en of dat past met de door jou geplande indeling. Details zoals greepjes, kleuren en aanrechtblad zijn vaak vervangbaar of los te bestellen, dus je moet pas in tweede instantie kijken of de keukenboer de varianten die je daarvan wil hebben, in het assortiment heeft.
Dingen inbouwen in je aanrechtblad
Ik wilde zo min mogelijk randjes om schoon te maken, dus zowel een spoelbak als kookplaat die in het aanrecht zouden vallen in plaats van een opstaand randje hadden. Om de juiste spoelbak en kookplaat daarvoor te kunnen uitzoeken, moet je wel wat terminologtie kennen: je hebt namelijk opbouw, vlakbouw en onderbouw. Opbouw betekent logischerwijs dat de boel op je aanrecht ligt en dus een randje produceert. Bij vlakbouw en onderbouw heb je allebei geen randje. Bij vlakbouw ligt de bovenkant van je spoelbak gelijk met het aanrechtblad, bij onderbouw wordt die (duh) onder tegen het aanrechtblad gemonteerd waardoor je de zijkant van je aanrechtblad ziet.
Maar je moet niet alleen kijken of je kookplaat en spoelbak geschikt zijn voor vlakbouw of onderbouw, maar ook of het soort aanrechtblad dat je kiest dat mogelijk maakt. Ik had dus een inductiekookplaat gekocht die geschikt zou moeten zijn voor vlakbouw, maar wat mij niet was verteld, is dat vlakbouw van inductiekookplaten niet kan bij een kunststof (HPL) aanrechtblad. Dat moet namelijk gekit worden bij montage en die kitlaag kan gaan kieren doordat de inductiekookplaat warm wordt en wat uitzet. En daardoor kan er water in komen en dat trekt de zijkant van het uitgezaagde gat in het aanrechtblad (waar hout ipv een kunststoflaagje zit) niet.
Spoelbakken kunnen wel vlak worden ingebouwd in kunststof aanrechtbladen, omdat het monteren daarvan in de fabriek gebeurt en dan geven ze er garantie op dat dat goed gebeurt. Kookplaten worden doorgaans door de keukenbouwer gemonteerd en de leverancier van het aanrechtblad wil daar geen garantie op geven.
Oftewel: vlak inbouwen van een kookplaat in een kunststof aanrechtblad is praktisch gewoon mogelijk, maar brengt een risico met zich mee. En eerlijk gezegd lijkt mij dat risico erg klein en had ik achteraf gezien er wellicht op moeten aandringen dat de keukenbouwer het ding toch gewoon vlak in had gebouwd (en eventueel eerst een soort beschermende laag had aangebracht in de opening), maar goed.
Apparaten kopen
Ik woon in de buurt van de Duitse grens, dus wellicht is deze tip (die ik van een collega kreeg) niet voor iedereen, maar: als je zelf apparatuur koopt in plaats van via je keukenbouwer (omdat dat goedkoper is of omdat die niet de gewenste variant kan leveren), kijk dan eerst even op Duitse webshops of in fysieke Duitse winkels. Vaak is apparatuur in Duitsland goedkoper dan in Nederland en dit kan je honderden euro’s schelen!
Let op: veel webshops leveren niet in Nederland of berekenen daar veel geld voor. Kijk dus niet alleen naar de verkoopprijs maar ook naar de bezorgkosten. Of vraag een vriend/familie/collega die in het land woont of je diens adres als afleveradres mag gebruiken. (Denk er ook aan dat diegene dan thuis moet zijn bij levering, want een keukenapparaat komt doorgaans niet via de gewone pakketpost maar op een pallet. Bovendien staan ze er in Duitsland op dat de vermelde naam van de ontvanger overeenkomt met degene die er woont, dus zorg dat de naam van de ontvanger ook bij het leveradres wordt vermeld.)
Bestel je een nieuwe koelkast, wees dan niet verbaasd als hij iets méér geluid maakt dan je oude koelkast. Blijkbaar komt dat doordat er (verplicht) nieuwe, duurzamere technieken gebruikt worden voor het koelcircuit en dat zorgt voor meer/andere geluiden. Let sowieso bij het bestellen van apparaten (zeker bij de afzuigkap) op het aantal decibel dat erbij wordt vermeld.
Wat betreft die afzuigkap: de keuze tussen recirculatie en afzuiging naar buiten vond ik een erg moeilijke. Afzuiging naar buiten produceert minder geluid en garandeert dat alle schadelijke stoffen en etensluchtjes niet in huis blijven hangen, maar recirculatie is weer duurzamer, omdat je in de winter je duurverwarmde lucht niet het huis uit blaast, en er ook geen gat in je muur zit waardoor koude lucht je huis in komt. Ik heb uiteindelijk gekozen voor recirculatie, maar wel met extra maatregelen: ik wilde niet alleen een koolstoffilter tegen de etensluchtjes, maar ook een fijnstoffilter tegen de schadelijke stoffen. En ik had geen zin om die koolstoffilters iedere drie maanden te vervangen. Dus heb ik in plaats van koolstoffilters een plasmafilter in de afzuigkap geplaatst. Een plasmafilter is behoorlijk aan de prijs, maar op de lange termijn goedkoper dan steeds nieuwe filters moeten kopen én minder gedoe.
Mijn ervaring tot nu toe (nog niet zo heel lang) is dat hij prima de etensluchtjes uit mijn keuken haalt – mijn huis ruikt zelfs veel minder naar eten dan toen ik nog mijn oude afzuigkap met afzuiging naar buiten had. Alleen: het ding maakt ontíéglijk veel kabaal! Mijn afzuigkap produceert zonder filter zo’n 61dB (op stand 3 van 4) maar met filter zo’n 68 dB (wanneer ik hem in de schacht plaats) tot 71db (als hij boven de schacht uitsteekt – wat ik alleen als experiment deed, want eigenlijk hoort daar dan nog zo’n schachtverlengstuk omheen)! Aangezien het een logaritmische schaal is, betekent dat dat het ding ongeveer 2x zo veel lawaai maakt mét filter! 61 Decibel vind ik een acceptabel geluidsniveau, 70 is irritant en zorgt ervoor dat ik de deurbel of het piepje van de oven niet meer hoor.
Ik heb inmiddels contact met de leverancier opgenomen om te kijken of dit normaal is of dat er nog iets aan gedaan kan worden.
Denk ook na over de keuze voor een combi-oven versus aparte oven en magnetron. Om ruimte te besparen wilde ik graag een combi-oven (geen combi-magnetron, dat is wat anders!). Ik wist dat dat soms onhandig zou zijn wanneer ik zowel iets in de oven als in de magnetron zou willen zetten, maar dacht dat ik dat een acceptabele concessie vond. Achteraf gezien gebruikte ik die apparaten toch vaker tegelijkertijd dan ik dacht. En waar ik helemaal niet over na had gedacht, is dat je de magnetronfunctie niet gelijk na de ovenfunctie kunt gebruiken. Het apparaat is dan natuurlijk nog loeiheet en dat trekt een kunststof magnetronbakje niet. Dus je zult glazen of keramieken bakjes moeten gebruiken. Maar sowieso is het niet altijd wenselijk om te magnetronnen etenswaar ineens in een heel hete ruimte te plaatsen.
Structuurverf aanbrengen
Ook een deel van mijn woonkamermuur moest opnieuw gestuct worden, omdat ik de doorgang naar de keuken had laten aanpassen. In mijn woonkamer heb ik een subtiel structuurtje op de muur zitten (aangebracht door de vorige bewoners), dus na het stucen wilde ik die muur met structuurverf behandelen om hem niet te laten afwijken van de rest.
Wat blijkt: structuurverf is DE HEL. Doe het niet als het niet echt nodig is!
Het spul is best wel lastig aan te brengen: je moet de korreltjes in de verf gelijkmatig verspreiden over de muur, maar het hoopt zich al snel op op de plek waar je begint. En je moet snel zijn, want het droogt heel gauw op. Op internet circuleren verschillende tips, maar mijn ervaring is dat het beter werkt om steeds vierkantjes van ongeveer 1 bij 1 meter te schilderen (in horizontale banen en dan in verticale banen er weer overheen) dan om steeds een of twee lange banen van plafond naar vloer te maken. En gebruik een blokkwast in plaats van een roller, want daarmee heb je meer beheersing over de dikte waarmee je de korrels uitsmeert (en die heb je sowieso nodig voor randjes).
Na het verven van een vierkantje (of banen, als je eigenwijs bent) met de kwast (of roller, als je eigenwijs bent), moet je er gelijk met een structuurroller overheen. Die heb je in verschillende maten: fijn, semi-fijn en grof. Probeer ergens een voorbeeld te vinden van hoe de structuurverf uitpakt na gebruik van zo’n roller, want ik vond het niet in te schatten wat het verschil ging zijn tussen semi-fijn en fijn (uiteindelijk heb ik de fijnste genomen en dat vond ik nog steeds best heftig – over mijn oudere muren zitten al meerdere lagen verf, wat het structuureffect iets teniet doet). Houd er rekening mee dat de verf gaat spatten als je er met een structuurroller overheen gaat: het zit daarna dus ook op je gezicht en in je haar, en je moet grotere stukken vloer afdekken dan je wellicht denkt.
Planning en volgorde
Planning is waar ik goed in ben! Geduldig ben ik helaas iets minder, dus het is toch af en toe fout gegaan. En natuurlijk gebeuren er altijd onverwachte dingen.
Schilderen is iets dat je pas redelijk op het laatst kunt doen, want stucwerk moet drogen. Als het er centimeters dik op zit, zoals bij mij, reken er dan op dat het best 2 tot 4 weken kan duren voordat het stucwerk genoeg gedroogd is voordat je aan de slag kunt! Dat is een ding, want de tegelzetter wil ook aan het werk maar ook die zal moeten wachten totdat de boel droog is. En de keukenbouwer komt waarschijnlijk eerder dan die tijd je kastjes en planken plaatsen, maar idealiter heb je zo min mogelijk dingen in de ruimte staan, want dat verft nou eenmaal makkelijker. Ik wilde daarom ook geschilderd hebben vóórdat de radiator terug aan de muur werd geplaatst, want anders kom je er nooit meer achter. Dat zijn dus dingen die je in de planning met je aannemer en keukenbouwer moet afstemmen en soms moet je accepteren dat je om dingen heen moet schilderen.
Bedenk ook dat stucwerk niet gelijk geschilderd kan worden: je moet eerst voorstrijken om te voorkomen dat de muur al je verf gelijk opzuigt. Het kost je dus een extra ronde schilderen, maar voorstrijk is gelukkig wel binnen een paar uur al droog en dus overschilderbaar.
Verder heb ik alvast wat plankjes laten ophangen voordat de radiator weer terug was geplaatst en daardoor heb ik niet goed kunnen inschatten waar de plankjes moesten komen, waardoor ze achteraf niet met gelijke afstand tussen de radiator en de kast aan de andere kant bleken te hangen. Houd je in indien mogelijk, ook al wil je alles zo snel mogelijk af hebben. Zo wilde de keukenmaker ook alvast de verlichting tegen de onderkant van de bovenkastjes schroeven, maar heb ik aangegeven dat hij moest wachten totdat de tegels waren gezet, zodat we zeker wisten dat de verlichting strak tegen de tegels zou komen. Het betekende dik een week naar losbungelende lampjes kijken, maar dat moet je over hebben voor een mooi eindresultaat.
Houd bij het bepalen van de hoogte waarop de bovenkastjes moeten komen te hangen niet alleen rekening met je eigen lengte, maar ook met de hoogte van je tegels. En meet de tegels na! Die van mij waren volgens de doos 13×13 cm waardoor er precies 4 hele tegels boven elkaar zouden kunnen voordat de bovenkastjes waren bereikt, maar in praktijk waren ze 12,7×12,7 cm en dus bleek er dik een centimeter ruimte over te blijven tussen de bovenste tegel en de onderkant van de bovenkastjes! Gelukkig konden de bovenkastjes nog iets naar beneden gesteld worden, maar voor hetzelfde geld had ik daar een enorme kitrand moeten aanbrengen, of een rij halve tegels aan de bovenkant en een rij iets-meer-dan-halve-tegels aan de onderkant moeten laten plaatsen in plaats van enkel hele tegels te gebruiken.
Blijf erbij!
Dit was geen les voor mij en heb ik dus ook gewoon gedaan, maar ik vind het belangrijk genoeg om toch mee te geven: wees aanwezig wanneer ze in je huis bezig zijn! Ja, het is lawaaiierig en privacyloos, maar als je niet makkelijk bereikbaar bent bij vragen of problemen, nemen ze zelf een beslissing en die is doorgaans anders dan de beslissing die je zelf zou hebben genomen. Of ze zijn zich in het geheel niet bewust dat jij ergens een mening over hebt, tenzij je het meldt.
Vooraf heb ik een 3D-schets van mijn keuken gemaakt met alle afmetingen, locaties van stopcontacten etc. erbij en die heb ik uitgeprint aan de aannemer overhandigd als referentie materiaal. Maar je kunt niet alles vooraf inschatten of bepalen.
Sowieso begon ik de dag altijd met even doorspreken wat de plannen waren voor die dag, en eindigde ik de dag met bekijken wat er daadwerkelijk was gerealiseerd. Maar ga er niet vanuit dat je tussendoor geroepen wordt als er iets is: ik liep ook meermaals per dag even langs en op de een of andere manier was er dan altijd wel een vraag over iets – als ik niet langs was gelopen dan hadden ze soms ook gewoon maar wat gedaan vermoed ik.
Hoe hoog je afzuigkap moet komen om makkelijk bij de bediening te kunnen, is bijvoorbeeld iets dat je het beste kunt bepalen op het moment dat die daadwerkelijk wordt opgehangen.
Ook was ik daardoor nog nét op tijd om te signaleren dat een nageleverd hoekstukje (want: de eerste was een verkeerde maat), een iets andere kleurtint bleek te hebben dan de rest van de kastjes, waardoor het zojuist gelijmde stuk er nog af getrokken kon worden voordat het muurvast zat (en voor de tweede keer nageleverd moest worden… zucht).
En ik kon zo voorkomen dat de aannemer een of ander lelijk rvs-hoekprofiel ter afwerking op de zijkant van mijn mooie groene tegeltjes plaatste. Hoezo afwerking – de tegels hadden van zichzelf toch al een mooie groene zijkant?! Ik had zó mijn best gedaan om rvs uit mijn keuken te houden, hadden zij er toch nog bijna iets van in mijn keuken verwerkt!
Afgelopen periode ben ik verder meermaals bevestigd in het feit dat ik niet moet luisteren naar anderen, maar gewoon moet doen wat ik wil.
Zo heb ik bijvoorbeeld een mening over details zoals de kleur van de voegen. Ik liet ze me daarom de verschillende opties tonen.
Tegelzettter: “Weet je zeker dat je donkergrijs wil? De meeste mensen kiezen voor deze zilvergrijze tint!”
Ik: “Ik ben niet zoals de meeste mensen.”
Tegelzetter: “Euh, ja, dat klopt…”
En ik heb ook voet bij stuk gehouden toen de hiervoor beschreven afstand tussen wandtegels en bovenkastjes duidelijk werd. De tegelzetter stelde na een telefoontje met de keukenbouwer voor om met halve tegels te gaan werken omdat de bovenkastjes waarschijnlijk niet verhangen konden worden, en als dat al zou kunnen, het waarschijnlijk maar enkele millimeters ging schelen in plaats van de vereiste dikke centimeter. Maar ik heb die oplossing geweigerd omdat ik die écht niet mooi vond. De keukenmaker is uiteindelijk weer langsgekomen om te kijken wat hij nog kon schuiven, zonder garanties. Maar wis en waarachtig: het is hem tóch gelukt om de kastjes precies de vereiste afstand te laten zakken. Ha, zie je wel! Eerst gewoon proberen, dan pas alternatieven accepteren.
Succes aan iedereen die ook aan een keukenverbouwing begint! Hou vol, want het is het waard.