In 2015 is het 150 jaar geleden dat Alice’s Adventures in Wonderland werd gepubliceerd. Geloof het of niet, maar er worden nu al voorbereidingen voor getroffen!
Vanwege het 150-jarige bestaan zal er een boek worden uitgegeven over vertalingen van Alice in Wonderland. Er worden momenteel vanuit vele landen mensen gevraagd om een bijdrage te leveren aan dat boek. En raad eens: voor de Nederlandse bijdrage hebben ze mij gevraagd!
Nou moet ik bekennen dat ik niet hun eerste keus was. In eerste instantie hadden ze Nicolaas Matsier gevraagd; een schrijver die in 1989 het verhaal in het Nederlands heeft vertaald. Maar die heeft blijkbaar geweigerd, omdat hij het niet helemaal eens was met de aanpak.
Het is namelijk de bedoeling dat we twee vertalingen van het boek nemen; een recente en een oude, en een stukje uit het verhaal letterlijk terugvertalen naar het Engels, zodat duidelijk wordt welke keuzes en wijzigingen de vertalers hebben gemaakt. Over het hoe en waarom hiervan, schrijven we vervolgens een essay, dat ook in het boek zal worden opgenomen.
Nou is het inderdaad niet helemaal logisch om een vertaler een tekst in zijn moedertaal te laten vertalen naar zijn niet-moedertaal – doorgaans doe je dat andersom. En is het al helemaal vreemd als je je kritisch moet uitlaten over je eigen vertaling… Matsier heeft natuurlijk een imago als schrijver en vertaler hoog te houden.
Maar ik heb dat ‘nadeel’ niet, want ik benader het niet als schrijver/vertaler maar als ‘Alice in Wonderland kenner’, dus dan is het niet zo erg als zo’n vertaling niet 100% literair verantwoord is. Zolang ik maar alle grapjes en verborgen verwijzingen eruit weet te halen en kan uitleggen hoe die z
ijn omgezet.
Waar ik me wel een beetje zorgen over maak, is dat we ook een complete bibliografie moeten aanleveren van alle edities die er ooit in Nederland zijn uitgegeven… een hels karwei. Geen idee hoe je zo’n ding maakt en hoe ik die allemaal moet gaan achterhalen, want ze zullen zeker niet allemaal online te vinden zijn!
Gelukkig zijn er andere mensen die zich hier al eens mee bezig hebben gehouden en als ik hen benader kunnen ze me hopelijk wel wat input geven. Bovendien ligt de deadline pas op april 2011. Desondanks wordt het nog hard werken!
En aangezien ik een aantal mensen met literaire ambities in mijn vrienden- en kennissenkring heb: alle tips zijn welkom…
Mijn tip: Doe dit niet gratis. Zoals je al zei, die bibliografie samenstellen is een hels karwei en ook die vergelijking van vertalingen is een flink werkstuk. Hoeveel werk (woorden? pagina’s) wordt je verwacht af te leveren en hoeveel krijg je ervoor terug? Een vast bedrag? Een stukje royalty? Als het gratis moet is het afzetterij en dan snap ik ook meteen waarom Matsier niet wilde. Op websites en in nieuwsbrieven voor schrijvers waarschuwt men vaak voor uitgevers die verwachten dat jij werk voor ze doet en daar te weinig voor terugbetalen. En dit is een hoop werk, waarom zou jij het moeten doen?
Het hoeven maar 1000 woorden te zijn, dus dat essay is niet zo veel werk.
Verder is het een initiatief vanuit de Lewis Carroll Society of North America en is er gewoon nul budget voor dit soort dingen. Het wordt allemaal gerund door vrijwilligers uit liefde voor Lewis Carroll en zijn boeken.
Wat ik ervoor terugkrijg? Stukje naamsbekendheid binnen het Lewis Carroll wereldje. En hopelijk weer wat extra bezoek richting mijn website. Vind ik genoeg.
Ik snap dat Matsier het niet gratis wil doen, want hij is een professional en krijgt zijn primaire inkomsten uit dit soort dingen. Maar dat geldt niet voor mij. Ik steek ook meer werk in m’n website dan ik er voor terugkrijg. Maar dat is volgens mij het kenmerk van een hobby
Ga eens naar een grote bibliotheek, het liefst eentje met “Nederlandsch” of “Instituut” in de naam en ga daar eens vragen of ze niet gewoon een bibliografie voor je kunnen opzoeken. Me dunkt dat zij dat klusje veel makkelijker kunnen dan jij.
Aladin
http://aladin.bibliotheek.nl/
Maar dan moet je wel snel zijn =voor 1 juli, dan gaat ‘ie nl uit de lucht.
Heb je op zijn minst een begin..
Aan de ene kant geef ik Ellen wel gelijk. JIJ doet al het werk en ZIJ krijgen de inkomsten van het boek. Dat klinkt niet eerlijk.
Maar aan de andere kant is het wel een eer om mee te mogen werken en dadelijk jouw naam in het boek te hebben staan ^_^.